Zo creëer je de ideale omstandigheden voor slaap

Bijna iedere ouder krijgt er vroeg of laat mee te maken: je baby heeft moeite met slapen. Je baby kan de rust niet vinden, vindt het lastig om in slaap te vallen in het bedje of slaapt niet goed door. Wat kun je als ouder doen? Lees in dit artikel hoe slaap afhankelijk is van allerlei factoren en ontdek handige tips om de ideale omstandigheden voor slaap te creëren. 

We kunnen niet vaak genoeg benadrukken dat elk kindje ander is, dus dé tips of hét ideale product om goed te slapen bestaat helaas niet. Wat alle kindjes wel met elkaar gemeen hebben, is dat ze een enorme ontwikkeling doormaken in de eerste 12 maanden. Je baby groeit niet alleen enorm in lengte en gewicht, maar ook in doen en denken. Binnen slechts 1 jaar tijd kan je baby ineens:

• spullen vastpakken
• zwaaien, klappen en wijzen
• vast voedsel eten
• zitten, staan en kruipen - misschien zelfs al lopen
• verhoudingen tussen objecten herkennen
• dingen categoriseren
• begrijpen wat je zegt
• brabbelen

Na het eerste jaar heeft je baby’ zo’n 2.000 luiers aan gehad. Wat een hoop ervaringen en nieuwe dingen! Niet gek dus dat je baby het af en toe moeilijk heeft, vooral in het begin of tijdens een sprongetje. Het is allemaal voor een goed doel: je baby leert en groeit.

Symptomen en oorzaken van slecht slapen

Veruit het meest gehoorde advies om je baby te helpen beter te slapen is inbakeren. Inbakeren wordt al eeuwen gedaan in allerlei verschillende culturen, maar het heeft naast voordelen ook flink wat nadelen. Wil je daar meer over weten, lees dan het artikel “De voor- en nadelen van inbakeren”. Belangrijk om te weten is dat inbakeren vooral de symptomen van onrust onderdrukt: je kindje kan niet langer ongecontroleerd bewegen met de armpjes waardoor het zichzelf niet meer ‘wakker slaat’. Met inbakeren ontstaat er een vast patroon en een hardnekkige slaapassociatie.

De symptomen bestrijden heeft effect, maar het is verstandig om ook te kijken naar de oorzaak van de onrust. Op die manier kun je voor een deel voorkomen dat je kindje onrustig wordt, waardoor de symptomen automatisch minder worden. Laten we inzoomen op wat je precies kunt doen om de ideale omstandigheden voor slaap te creëren. 

Newborns (0 - 4 maanden)

In deze fase moet je kindje enorm wennen aan het leven buiten de baarmoeder. Dit kun je doen om je kindje daarbij te helpen:

• Geef je baby het vertrouwde baarmoedergevoel in bed. Het is normaal dat je baby het best slaapt in jouw nabijheid. Dat is hij gewend! Geef je kindje daarom het vertrouwde veilige en geborgen gevoel van de baarmoeder door stevig te knuffelen of strak in te stoppen. Tip: het prijswinnende NUNKI lakentje is speciaal ontwikkeld om het baarmoedergevoel in bed te geven. Het lakentje kan niet losraken, waardoor je baby het hele slaapje lang dat fijne veilige en geborgen gevoel ervaart.
• Zo min mogelijk prikkels. Voor een pasgeboren baby is alles nieuw. Bescherm je kindje tegen overprikkeling en begin een halfuur voor het slapen met ontprikkelen.
• Creëer rust & regelmaat. Volg een vaste structuur met voeding en slaapjes, gebaseerd op het ritme van je baby. Lees meer over rust & regelmaat schema’s voor baby’s.
• Herken vermoeidheidssignalen. Let goed op signalen die aangeven dat je baby moe is, zoals wegkijken, drukker worden en schokkerig bewegen. Zodra je deze signalen herkent, is het tijd om te beginnen aan het bedritueel.
• Let op wakkertijden. Zorg dat je pasgeboren maximaal 1 tot 1,5 uur wakker is, daarna is het tijd voor het volgende slaapje. Dit kun je na een maand of 2 opbouwen naar maximaal 2 uur. 
• Let op daglicht en de aanmaak van melatonine. Ga in de ochtend met je baby naar buiten en zorg ‘s avonds juist dat het donker is. Zo leert je baby het verschil tussen dag en nacht, waardoor hij op de juiste momenten melatonine aanmaakt en slaperig wordt.
• Wees geduldig. Dit is de moeilijkste tip, maar misschien ook wel de belangrijkste! Voor je baby is alles nieuw. Geef je kindje dus de tijd om te wennen.

Baby’s vanaf 4 maanden

Je kindje went nu langzaam aan structuur en slaapassociaties spelen een belangrijke rol. Zo creëer je de ideale slaapomstandigheden voor een baby ouder dan 4 maanden:

• Let op wakkertijden. Zorg dat je kindje niet langer wakker is dan de maximale wakkertijd die past bij de leeftijd. Hoe ouder je kindje wordt, hoe langer hij wakker kan blijven. Een baby van 4 maanden kan 1 tot 2 uur wakker zijn en dit bouw je langzaam op tot 3 tot 4 uur bij 12 maanden oud.
• Herken vermoeidheidssignalen. Als je kindje moe is wordt het vaak druk, gaat het schokkerig bewegen en zal het vaker wegkijken. Herken de vermoeidheidssignalen en begin direct aan het bedritueel, ook als het ietsje afwijkt van jullie schema.
• Zorg voor alle basisbehoeften. Geef je kindje overdag voldoende basisbehoeften, zoals voeding, aanraking, nabijheid, knuffelen, spelen, lachen en verbinden. Op die manier is je kindje voldaan en kan het zich gemakkelijker overgeven aan de slaap.
• Creëer de ideale slaapplek. Zorg voor een donkere en prikkelarme slaapplek, waar de temperatuur rond de 18 graden ligt.
• Hanteer een vast slaapritueel. Creëer een vast slaapritueel wat naar bed gaan voorspelbaar maakt, bijvoorbeeld met een babymassage, klopjes op de rug, een liedje zingen of strak instoppen met het NUNKI lakentje. Wat je precies doet en in welke volgorde is eigenlijk minder belangrijk, als het maar herkenbaar is voor jouw baby.
• Begrijp dat je kindje tijd nodig heeft om vertrouwen op te bouwen. Geef je kindje de kans om stapje voor stapje steeds meer vertrouwen te krijgen in naar bed gaan en slapen zonder ‘hulp’ van papa of mama. Forceer dit niet, maar volg het tempo van je kindje om dit vertrouwen langzaam op te bouwen.

Te overprikkeld om te slapen?

Is je baby te overprikkeld of overstuur om te slapen? Ga dan naar een rustige, donkere plek en blijf bij je kindje. Neem de tijd voor je kindje en laat hem of haar huilen in je armen. Geef de nabijheid en troost die je kindje nodig heeft. Luister en moedig je kindje aan zijn hart te luchten en verhaal te ‘vertellen’. Het is belangrijk om je baby het gevoel te geven dat hij er niet alleen voor staat, zodat er een goede basis ontstaat om vertrouwen te krijgen in zelfstandig slapen.

Succes! You got this.

Liefs,

Frederieke